Waarom leerlingen nog klaarstomen voor een systeem dat in elkaar stort & niet bij hen past?

Afgelopen dinsdag tijdens het fantastische concert van Eddy Vedder werd ik o.a. weer opnieuw geraakt door zijn nummer Society. Een aanklacht tegen de huidige (consumptie)maatschappij. De volgende dag bij de super inspirerende talk van Rolf Winters, tijdens het TEDxAmsterdamEd evenement (waar ik overigens zelf ook een workshop mocht verzorgen, maar dat terzijde), werd ik wederom geraakt door de boodschap van de Earth Keepers: ‘we are disconnected from nature, ourselves, others and the bigger picture’. BAM! Een waarheid als een koe, een waarheid waar we niet meer om heen kunnen. Hoe hard we ook proberen onze kop in het zand te steken. En onze kop in het zand steken dat proberen we allemaal…

Een wereld die in brand staat

Generatie Zenz groeit op in een tijd waarin het steeds duidelijker wordt dat het zo niet langer kan. Dat het anders moet. We hebben decennialang in een wereld geleefd waarin alles mogelijk was. Het leek allemaal niet op te kunnen. De vooruitgang, de verworven vrijheden en alle prachtige innovaties van de laatste jaren hebben ons veel goeds gebracht. Gemak, plezier, vrijheid en de mogelijkheid om ons met alles en iedereen waar dan ook ter wereld te verbinden – is het niet per auto, vliegtuig of boot dan wel digitaal. Het leven is een stuk gemakkelijker en aangenamer gewordendoor de komst van allerlei apparaten en machines die ons het werk uit handen nemen en ervoor zorgen dat we tijd overhouden voor andere dingen. Maar voor wat eigenlijk? Voor social media, tv-kijken of het spelen van games? Een digitale wereld waarin we onze ogen af en toe kunnen sluiten voor hetgeen er gaande is in de échte wereld en het feit dat ‘the sky’ wel degelijk een limit blijkt te hebben.

Het wordt namelijk steeds duidelijker dat de vooruitgang van de afgelopen decennia z’n tol begint te eisen. Om te kunnen voorzien in onze materiële behoeften moeten we hard werken. Maar werk is door de financiële crisis steeds minder voorhanden, net als veel natuurlijke grondstoffen. Zo dreigen fossiele brandstoffen, zoals bijvoorbeeld olie, uitgeput te raken. Terwijl ironisch genoeg onze zeeën en oceanen overspoeld raken door plastic dat gemaakt is van diezelfde olie. Door de enorme vervuiling en overbevissing raken we ook in snel tempo door onze voorraad vis heen. En dat terwijl vis in de toekomst broodnodig zal zijn voor onze voedselvoorziening. Er wordt immers verwacht dat we tegen 2050 te kampen krijgen met een enorm voedseltekort. Diverse wetenschappers voorspellen dat de beschikbare grondstoffen voor het voedselsysteem tegen die tijd ontoereikend zullen zijn om de naar verwachting negen miljard mensen op onze aarde te kunnen voeden. Mensen zoals jij en ik, die vaak veel meer kapot maken dan hen lief is. Mensen die onze natuur kapotmaken en vervuilen, ervoor hebben gezorgd dat er de afgelopen jaren heel wat diersoorten van de aarde zijn verdwenen. Mensen die elkaar kapotmaken omdat ze het bijvoorbeeld niet eens zijn met elkaars geloof. Mensen die geld belangrijker vinden dan wat dan ook. 

Op de een of andere manier lijkt de overtuiging van Generatie X, dat geld symbool staat voor geluk, bij veel mensen nog steeds te bestaan. Ik verbaas me er dan ook telkens weer over dat in het nieuws het geluk van onze maatschappij wordt afgemeten aan de economie, terwijl er zoveel meer aan de hand is in de wereld

Om te kunnen voorzien inIk moet dan ook sterk denken aan de wijsheid van de Cree-indianen: ‘pas nadat de laatste boom is omgehakt. Pas nadat de laatste rivier is vergiftigd. Pas nadat de laatste vis is gevangen. Pas dan zul je erachter komen dat je geld niet kunt eten.’ Een wijsheid die op de een of andere manier blijkt aan te sluiten bij de wijsheid van Generatie Zenz – een generatie die ziet dat het anders moet en die graag wil laten zien dat het ook anders kan…

Crisis als symbool voor groei

We leven in een wereld die in brand lijkt te staan. Een wereld die overspoeld wordt door slecht nieuws, ellende en dingen die mis dreigen te gaan. Een wereld waar opeens niets meer zeker lijkt te zijn. Overal om je heen lijkt er crisis te bestaan. Crisis in de financiële wereld, crisis in het milieu, crisis in de voedselindustrie, crisis tussen geloven, crisis tussen landen en zelfs crisis in veel persoonlijke levens. Crisis waar je bang van kunt worden. Maar ik geloof dat al deze crisissen symbool staan voor groei. Om te kunnen groeien dien je eerst door een crisisfase heen te gaan. Denk maar aan het krijgen van de eerste tandjes bij kinderen, wat vooraf wordt gegaan door nachten van huilen en pijn. Of aan het moment dat je voor het eerst leert lopen of fietsen. Dat gaat met vallen en opstaan. Denk ook aan de groeifases binnen bedrijven, daar gaat vaak een enorme crisis aan vooraf waarin duidelijk wordt dat er iets dient te veranderen. Dus misschien staan de vele crisissen in de wereld ook wel symbool voor een enorme groei…

 

School: kweekvijver voor talentvolle, sociale en succesvolle toekomstmakers

Kinderen en jongeren brengen het grootste gedeelte van hun jeugd door op school. Daar groeien ze op, daar worden ze volwassen. Daar worden ze gekneed en gevormd tot sociale en intelligente wezens. Daar stomen we hen klaar voor de toekomst – een toekomst die vormgegeven zal worden door hen. School heeft dus ook indirect een enorme invloed op onze toekomst. En daarom is school in mijn ogen misschien wel het belangrijkste instituut dat we hier in Nederland, in Europa, in de wereld hebben. School is de kweekvijver voor talentvolle, sociale en succesvolle toekomstmakers.

Ik kan dan ook een heel triest gevoel krijgen als ik verhalen hoor dat het bij veel scholen eigenlijk niet meer draait om het kind. Dat het slagingspercentage belangrijker is dan hoe het kind zich voelt, hoe het zich als persoon ontwikkelt. Dat er erg weinig ruimte is voor de passies en talenten van het kind zelf of voor het feit dat een kind anders dan anderen is. Dat er vrijwel geen ruimte is voor creativiteit, experimenteren en het zelf ontdekken en ervaren van dingen. Terwijl dit vaardigheden zijn die in mijn ogen veel belangrijker zijn dan het kunnen reproduceren van de informatie die je aangeboden krijgt. Vaardigheden die ervoor zorgen dat je op een creatieve manier oplossingen kunt bedenken en kunt inspelen op een continu veranderende toekomst die schreeuwt om gepassioneerde, creatieve, innovatieve en sociale toekomstmakers. Toekomstmakers die het tij kunnen keren.

Iedereen is anders. Elk kind heeft z’n eigen passies en talenten, z’n eigen manier van leren. Daar hebben veel scholen echter maar weinig aandacht voor. Er wordt een strak systeem gevolgd waarbij elk kind dezelfde stof, op dezelfde manier en binnen hetzelfde tijdsbestek in zich op dient te nemen en te reproduceren. Ik krijg dan ook de gelijkenis met een fabriek maar niet uit mijn hoofd. Een fabriek, waarbij elk kind via een gestroomlijnd proces aan het eind van zijn of haar schoolcarrière zo efficiënt mogelijk van de band afrolt en zo hop het bedrijfsleven in kan. Want tja, ook het bedrijfsleven zit er bovenop. Zo worden bijvoorbeeld bepaalde vakken gestimuleerd wanneer er een tekort aan personeel dreigt te komen. Dit is momenteel het geval met technisch geschoold personeel. Natuurlijk ben ik het eens met het feit dat techniek uit het verdomhoekje dient te komen. Dat je laat zien dat techniek enorm veelzijdig is en het leuk is om je ermee bezig te houden. Het is een goed streven om meer kinderen en jongeren te interesseren voor een toekomst in techniek, zodat we innovatieve en baanbrekende alternatieve energiebronnen en oplossingen voor onze voedselproblematiek en vervuiling kunnen vinden. Maar het lijkt erop dat het bedrijfsleven en de economie bepalender zijn dan de specifieke passies en talenten van het kind zelf, laat staan de crisis in de wereld. Het is in mijn ogen dan ook belangrijk om het kind en hun bijdrage aan de wereld centraal te stellen en niet de behoefte van de economie, het slagingspercentage van de school of de vele regels en procedures. Ik vind dat we de passies, talenten, de natuurlijke nieuwsgierigheid en liefde voor de natuur dien en te koesteren en stimuleren. Dat school onze kinderen ondersteunt om de beste versie van zichzelf te kunnen worden. Net zoals een tuinier ervoor zorgt dat een bloem volledig tot bloei kan komen. Alles wat een kind is en kan, is immers in essentie reeds aanwezig. Het dient alleen de juiste voedingsbodem en steun te krijgen om volledig tot uitdrukking en bloei te kunnen komen.

Wanneer we onze kinderen (en onzelf!) weer laten ‘connecten’ met de natuur, zichzelf, anderen en het grotere plaatje dan is er wellicht nog een kans dat onze toekomstmakers in staat zijn om het tij te keren. Dan kan de huidige crisis in de wereld inderdaad symbool staan voor groei…

—♥—

Blog

—♥—